نرخ مثبت رشد جذب هیات علمی/ نسبت دانشجو به استاد ۲۵ شد

بر اساس اعلام معاونت آموزشی وزارت علوم تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت زن و مرد در سال‌های ۹۲ تا ۹۹
افزایشی بوده اما تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر داشته مبنی بر اینکه متوسط نرخ
رشد جمعیت زنان عضو هیئت علمی ۶.۳ درصد و متوسط نرخ رشد جمعیت هیئت علمی
مردان ۲.۶ درصد بوده است.
تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت کشور در بازه سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ افزایش داشته و از ۶۸۵۵۲ نفر با متوسط
رشد سالانه ۳.۵ درصد به ۸۷۲۱۷ نفر در سال ۱۳۹۹ رسیده و در این فاصله بر
جمعیت هیئت علمی تمام وقت، ۱۸۶۶۵ نفر افزوده شده است. تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت به تفکیک جنسیت در طول سال‌های مورد بررسی با وجود آنکه تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت زن و مرد افزایشی بوده اما
تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر داشته است. با وجود روند افزایشی جذب هیئت علمی
تمام وقت زن و مرد در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹، متوسط نرخ رشد جمعیت زنان عضو
هیئت علمی ۳.۶ درصد و متوسط نرخ رشد جمعیت هیئت علمی مردان ۲.۶ درصد بوده
است. مقایسه درصد رشد در بین دانشجویان و هیئت علمی تمام وقت نشان می‌دهد که بر خلاف دهه‌های قبل که جذب
هیئت علمی همیشه مغفول واقع می‌شد، در این دوره با وجود نرخ رشد منفی
جمعیت دانشجویی، نرخ رشد اعضای هیئت علمی مثبت است که می‌توان نتایج آن را
در بهبود شاخص‌های کیفی همچون نسبت دانشجو به هیئت علمی تمام وقت مشاهده
کرد تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت به تفکیک مرتبه علمی تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت با مرتبه استادی، دانشیاری و استادیاری در طول سال‌های مورد بررسی افزایش
یافته است و اعضای هیئت علمی تمام وقت در مرتبه استادی، با نرخ رشد ۱۲.۵
درصد، جهش بیشتری را نسبت به سایر مرتبه‌های علمی داشته‌اند و جمعیت آنان
در فاصله سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ به بیش از دو برابر افزایش یافته است در
مقابل اعضای هیئت علمی تمام وقت با مرتبه مربی آموزشیار و مربی رو به کاهش
بوده و این کاهش در سال‌های بعد از ۱۳۹۲ بیشتر است، به طوری که تعداد اعضای
هیئت علمی با مرتبه مربی آموزشیار از ۱۴۱۶ نفر (۲.۱ درصد) در سال ۱۳۹۲ به
۲۰۱ (۰.۲ درصد) در سال ۱۳۹۹ و تعداد اعضای هیئت علمی با مرتبه مربی از
۲۹۰۲۱ (۴۲.۳ درصد) به ۲۱۹۹۰ (۲۵.۲ درصد) کاهش یافته است. تأکید سیاست‌های اجرایی در بخش دولتی و غیردولتی در جذب هیئت علمی با مدرک دکتری به بالا و ارتقای علمی و
تحصیلی آنها از علل اصلی این تغییر است. طی سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۸ جمعیت هیئت علمی تمام وقت در مرتبه استادیاری از متوسط رشد سالانه ۶/۶ درصد و در
مرتبه دانشیاری از متوسط رشد سالیانه ۱۰.۷ درصد برخوردار بوده‌اند. شاخص نسبت دانشجو به هیئت علمی تمام وقت در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم و بررسی
تعداد دانشجویان در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم
نشان می‌دهد که تعداد آنان از ۶۳۸۰۵۲ (۱۴.۶ درصد) در سال ۱۳۹۲ به ۶۷۹۷۰۸
دانشجو (۲۱.۴ درصد) در سال ۱۳۹۹ افزایش یافته است، نکته مثبت و اثرگذار این
موضوع همزمانی آن، با افزایش هیئت علمی تمام وقت شاغل در این مراکز است که
سبب بهبود برخی از شاخص‌های کیفی شده است. بررسی جمعیت هیئت علمی تمام وقت دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ با متوسط نرخ
رشد ۲.۴ درصد از ۲۰۲۲۹ نفر به ۲۶۸۶۷ نفر افزایش یافته است. در این بازه
زمانی سهم هیئت علمی تمام وقت دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، به کل
اعضای هیئت علمی تمام وقت آموزش عالی نیز افزایش یافته و از ۲۹.۵ درصد به
۳۰.۸ درصد رسیده است. نسبت دانشجو به هیأت علمی تمام وقت این افزایش تغییرات مثبتی در شاخص تعداد دانشجویان وزارت علوم (حضوری، نیمه حضوری و غیرحضوری) به هیئت
علمی تمام وقت به وجود آورده و مقدار این شاخص را از نسبت ۳۰ دانشجو به هر
عضو هیئت علمی تمام وقت به ۲۵ دانشجو بهبود داده است.